Bức tranh năng lượng toàn cầu hiện Ä‘an xen bởi các gam màu sáng và trầm khác nhau. Bối cảnh hàng loạt những vấn đề hiện hữu nhÆ° biến đổi khí hậu, các bệnh dịch, bít tất tay địa chính trị, hệ lụy từ cuá»™c xung Ä‘á»™t Nga- Ukraine… có thể làm cho dòng chảy năng lượng toàn cầu đổi hÆ°á»›ng.

Trong ấy, năng lượng tái tạo là “sắc nóng” Ä‘ang thu hút sá»± quan tâm của dÆ° luận, các nhà hoạch định chính sách, nhà kỹ thuật cÅ©ng nhÆ° những nhà hoạt Ä‘á»™ng khí hậu. Việc chuyển đổi trong khoảng nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo Ä‘ang trở nên thiên hÆ°á»›ng quan yếu tại rá»™ng rãi đất nÆ°á»›c trên toàn cầu, là chìa khóa để giải quyết cuá»™c khủng hoảng khí hậu song song đảm bảo vững mạnh kinh tế bền vững.

Năng lượng tái tạo là gì?

Theo định nghÄ©a của liên hiệp quốc, năng lượng tái tạo là năng lượng vá»›i căn nguyên trong khoảng trùng hợp, tốc Ä‘á»™ bổ sung mau lẹ hÆ¡n tốc Ä‘á»™ tiêu thụ. chẳng hạn, ánh sáng mặt trời và gió là những nguồn được bổ sung liên tiếp. những nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và sẵn vá»›i xung quanh ta. sản xuất năng lượng tái hiện tạo ra lượng khí thải rẻ hÆ¡n rá»™ng rãi so vá»›i việc đốt nhiên liệu hóa thạch nhÆ° than, dầu, khí đốt…

tổ chức nghiên cứu và khoa học TWI (Anh) Ä‘ã phân biệt sá»± khác nhau giữa năng lượng tái tạo, năng lượng xanh và năng lượng sạch. Theo đấy, năng lượng tái hiện tá»›i từ những nguồn hoặc các giai Ä‘oạn được bổ sung liên tục, năng lượng sạch là những nguồn không thải ra chất ô nhiá»…m nhÆ° carbon dioxide, còn năng lượng xanh là tá»›i từ các nguồn trùng hợp.

doanh nghiệp TWI cho rằng chẳng hề phần nhiều chiếc năng lượng tái hiện đều thá»±c thụ sạch hoặc xanh hoàn toàn. chẳng hạn, 1 số nguồn thủy Ä‘iện sở hữu thể làm cho môi trường sống bá»—ng dÆ°ng bị phá hủy và gây ra nạn phá rừng.

Bá»™ Năng lượng Mỹ (DOE) chia năng lượng tái hiện thành sáu loại: năng lượng sinh vật học vá»›i nguyên nhân trong khoảng tài nguyên sinh khối; năng lượng địa nhiệt vá»›i duyên do trong khoảng thời kỳ sinh nhiệt của chính trái đất; thủy Ä‘iện; năng lượng đại dÆ°Æ¡ng; năng lượng mặt trời; năng lượng gió.

định nghÄ©a về năng lượng tái tạo có thể được tiếp cận trong khoảng rá»™ng rãi hÆ°á»›ng khác nhau, nhÆ°ng Ä‘iểm chung của các khái niệm cho rằng năng lượng tái hiện tá»›i trong khoảng các nguồn tài nguyên được bổ sung liên tục và gần nhÆ° không cạn kiệt.

Sự dịch chuyển tất yếu

Trên thá»±c tế, năng lượng hóa thạch hiện được tiêu dùng nhiều nhất, trong khoảng lâu Ä‘ã nhÆ° 1 phần không thể thiếu đối sở hữu hoạt Ä‘á»™ng kinh tế và xã há»™i. bên cạnh Ä‘ó, nguồn dá»± trữ nhiên liệu hóa thạch có dừng, trong khi dân số và nhu hố tiêu thụ năng lượng của thế giá»›i liên tiếp gia nâng cao. không những thế, việc khai thác, cung cấp và tiêu dùng nhiên liệu hóa thạch Ä‘ã gây ra nhiều tác Ä‘á»™ng xấu đối sở hữu môi trường.

Trong bối cảnh ấy, năng lượng tái tạo trong khoảng gió, mặt trời… có thể khắc phục cả hai vấn đề trên sở hữu nguồn cung gần nhÆ° vô tận và gần gÅ©i môi trường. Điện sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo này cÅ©ng mang giá khó khăn hÆ¡n những nguồn Ä‘iện nhiên liệu hóa thạch truyền thống và giúp tạo ra phổ quát việc làm cho. có các đặc thù trên, xu thế lá»›n mạnh năng lượng tái hiện mang thể làm cho bản đồ năng lượng toàn cầu được “vẽ lại”, thay đổi Ä‘áng nói trong những năm tá»›i.

Theo Thống kê Năng lượng tái hiện 2021 – phân tích và dá»± Ä‘oán đến năm 2026 của CÆ¡ quan năng lượng quốc tế (IEA), sản lượng Ä‘iện tái tạo thế giá»›i Æ°á»›c lượng đạt 8300 TWh năm 2021, tăng khoảng 8% so có cùng kỳ năm trÆ°á»›c và Ä‘ánh dấu mức nâng cao hàng năm cao nhất từ khi 1970.

Trong Ä‘ó, Ä‘iện mặt trời và Ä‘iện gió Ä‘óng góp khoảng hai phần ba mức tăng trưởng năng lượng tái hiện. Công suất Ä‘iện tái hiện được cho rằng sẽ nâng cao tốc trong công Ä‘oạn dá»± Ä‘oán của Báo cáo IEA, chiếm sắp 95% mức tăng công suất Ä‘iện thế giá»›i tá»›i năm 2026.

trong khoảng năm 2021-2026, mức bổ sung của công suất năng lượng tái tạo dá»± Ä‘oán đạt nhàng nhàng 305 GW/năm đối sở hữu kịch bản cÆ¡ sở vật chất, vá»›i thể đạt 380 GW/năm đối mang kịch bản phát triển. tuy nhiên, để toàn cầu có thể đạt phát thải ròng vào năm 2050, vững mạnh công suất năng lượng tái hiện hàng năm cần tăng hÆ¡n 80% so vá»›i kịch bản lá»›n mạnh ấy.

Điều này đồng nghÄ©a rằng tất cả các nÆ°á»›c cần tăng tốc hÆ¡n nữa trong việc theo Ä‘uổi xu thế năng lượng tái hiện, ná»— lá»±c hÆ¡n nữa để giải quyết những khó khăn về chính sách, thá»±c thi cÅ©ng nhÆ° nâng những cam kết khí hậu.

thiên hÆ°á»›ng trên toàn cầu

Dẫn đầu cuá»™c Ä‘ua vững mạnh trong ngành năng lượng tái tạo là Trung Quốc – chiếm sắp má»™t ná»­a mức vững mạnh toàn cầu về năng lượng tái tạo, tiếp theo là Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Ấn Độ. Chỉ riêng bốn thị phần này Ä‘ã chiếm sắp 80% công suất tái tạo mở mang trên toàn thế giá»›i.

Là đất nÆ°á»›c phát thải khí nhà kính bậc nhất và dân Ä‘a số nhất thế giá»›i, việc Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng tái hiện vá»›i ý nghÄ©a Ä‘áng nhắc đối vá»›i tiêu chí khí hậu của toàn cầu tổng thể.

Tháng 10/2021, nÆ°á»›c này ban hành hÆ°á»›ng dẫn theo Ä‘uổi chỉ tiêu đạt mức phát thải cá»±c Ä‘iểm đến 2030 và trung hòa khí thải carbon trÆ°á»›c 2060. Trung Quốc đặt mục tiêu tăng dần tá»· lệ tiêu thụ năng lượng không hóa thạch lên khoảng 20% vào năm 2025, khoảng 25% vào năm 2030 và trên 80% vào năm 2060.

Việc Trung Quốc cam kết trung hòa carbon trÆ°á»›c năm 2060 cÅ©ng dẫn tá»›i những tiêu chí lâu dài má»›i nhÆ° nâng tổng công suất năng lượng mặt trời và gió lên 1200 GW vào năm 2030, nâng cao trong khoảng 530 GW năm 2020.

mang EU, bằng phÆ°Æ¡ng pháp theo Ä‘uổi xu hÆ°á»›ng nâng cao tá»· lệ những nguồn tái tạo trong cÆ¡ cấu tiêu thụ năng lượng, các quốc gia EU sở hữu thể đảm bảo an ninh năng lượng, bá»›t phụ thuá»™c vào nguồn năng lượng du nhập từ Nga cÅ©ng nhÆ° thay thế những nguồn nhiên liệu hóa thạch Ä‘ang trở thành đắt đỏ.

những nÆ°á»›c thành viên EU được buá»™c phải thiết đồ mÆ°u hoạch năng lượng và khí hậu đất nÆ°á»›c (NECP) cho công Ä‘oạn 10 năm từ năm 2021-2030, nhằm thúc đẩy tiêu chí của chÆ°Æ¡ng trình “Phù hợp cho 55” (châu Âu sẽ giảm 55% lượng khí thải vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050).

Vào tháng 6/2021, EU Ä‘ã huy Ä‘á»™ng 20 tá»· Euro trong đợt phát hành trái phiếu lần đầu cho quỹ Next Generation EU, Ä‘ánh dấu đợt phát hành trái khoán lá»›n nhất từ trÆ°á»›c tá»›i bây giờ ở châu Âu. Quỹ Next Generation EU có mục Ä‘ích tÆ°Æ¡ng trợ các nÆ°á»›c thành viên phục hồi kinh tế hậu đại dịch, xây dá»±ng châu Âu theo hÆ°á»›ng xanh hÆ¡n, số hóa và linh hoạt hÆ¡n.

Để tài trợ cho NextGeneration EU, Ủy ban châu Âu (EC) Ä‘ã lên kế hoạch huy Ä‘á»™ng tổng cùng 800 tá»· Euro trong khoảng thị phần vốn thời kỳ 2021-2026, trong đấy góp 1 phần vào tài trợ năng lượng tái tạo.

có vị thế là má»™t trong các đất nÆ°á»›c bậc nhất toàn cầu về sản lượng năng lượng tái hiện, Mỹ tiếp tục theo Ä‘uổi các mục tiêu đầy tham vọng và thá»±c thi những chính sách tÆ°Æ¡ng trợ lá»›n mạnh năng lượng tái hiện lên mức cao má»›i.

Tổng thống Joe Biden Ä‘ã Ä‘Æ°a Mỹ trở lại mang ký hợp đồng Paris ngay sau khi nhậm chức. Vào tháng 4/2021, ông Joe Biden tuyên bố cam kết giảm 50% khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 so mang mức của năm 2005, nâng cao gấp Ä‘ôi so có mức cam kết dÆ°á»›i thời chính quyền cá»±u Tổng thống Barack Obama.

Báo cáo của Bá»™ Năng lượng Mỹ cho biết năng lượng mặt trời mang thể chiếm đến 40% nguồn cung Ä‘iện của nÆ°á»›c này vào năm 2035 và 45% vào năm 2050, tăng so sở hữu mức ngày nay chỉ là 3%.

Mỹ đặt chỉ tiêu cung ứng 30 GW Ä‘iện gió vào năm 2030, trở nên nền tảng trong chiến lược đối phó có vấn đề nóng lên toàn cầu, khá»­ carbon trong lÆ°á»›i Ä‘iện của Mỹ vào năm 2035 cùng lúc tạo ra hàng ngàn việc làm cho.

Tháng 2/2022, Mỹ Ä‘ã tiến hành đấu thầu những hạ tầng năng lượng gió ngoài khÆ¡i New York và New Jersey, là trận chiến thầu lá»›n nhất trong khoảng trÆ°á»›c cho tá»›i hiện tại trong ngành nghề này ở Mỹ và cÅ©ng là thÆ°Æ¡ng vụ đấu thầu năng lượng gió ngoài khÆ¡i trÆ°á»›c hết dÆ°á»›i thời Tổng thống Biden.

đến tháng 6/2022, Tổng thống Biden kích hoạt Đạo luật phân phối quốc phòng (DPA), đẩy nhanh công Ä‘oạn sản xuất khoa học năng lượng sạch trong nÆ°á»›c, cho thấy phấn đấu của Mỹ trong việc theo Ä‘uổi kế hoạch nâng sản lượng Ä‘iện mặt trời. Ông chủ Nhà Trắng Ä‘ang tiếp diá»…n hối thúc Quốc há»™i Mỹ duyệt giảm thuế và những khoản đầu tÆ° bổ sung nhằm nâng cao tốc giai Ä‘oạn phân phối cÅ©ng nhÆ° triển khai năng lượng sạch tại nÆ°á»›c này.

các cam kết về khí hậu và thiên hÆ°á»›ng năng lượng tái hiện tại tất cả các nÆ°á»›c trên Ä‘ã ảnh hưởng Ä‘áng đề cập tá»›i sá»± chuyển dịch trong bức tranh năng lượng toàn cầu tổng thể và Việt Nam nhắc riêng.

thời kì qua, ngành năng lượng tái hiện của Việt Nam Ä‘ã ghi nhận những bÆ°á»›c chuyển mình ấn tượng.

Việt Nam Ä‘ã và Ä‘ang đứng trÆ°á»›c các thời cÆ¡ to để Ä‘ón đầu xu hÆ°á»›ng chuyển dịch sang năng lượng tái tạo. vá»›i các định hÆ°á»›ng tÆ°Æ¡ng trợ trong khoảng chính phủ, phấn đấu tận dụng cả nguồn lá»±c trong nÆ°á»›c và quốc tế cùng việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia Ä‘i trÆ°á»›c sẽ là các Ä‘á»™ng lá»±c quan yếu để Việt Nam có thể vững mạnh phải chăng nguồn năng lượng tái tạo của mình, thay đổi bức tranh năng lượng quốc gia theo hÆ°á»›ng tích cá»±c hÆ¡n nữa.